Bí quyết nuôi dạy con trở nên thông minh và tự chủ hơn

Nuôi dạy một đứa trẻ thôi đã là cả một quá trình dài và hao sức. Nên việc nuôi dạy một đứa trẻ trở nên thông minh, giỏi giang hơn mang rất nhiều thách thức. Thoạt nhìn, có vẻ như các bậc phụ huynh sẽ phải dành nhiều thời gian và công sức để thúc đẩy sự phát triển trí tuệ và tính tự lập ở con mình. Mặc dù điều này là đúng nhưng đồng thời, mối quan hệ giữa bạn và con sẽ trở nên gần gũi hơn và hiểu rõ hơn về con mình. Bạn cũng sẽ có thể nuôi dưỡng năng khiếu và trí thông minh của con mình cũng như mở rộng tầm nhìn của chúng. Sau đây BSUC sẽ bật mí các bí quyết cho ba mẹ nuôi dạy con trở nên thông minh và tự chủ hơn:

Thúc đẩy việc tự học của con tại nhà

Cách hay nhất trong bí quyết nuôi dạy con trở nên thông minh đó là thúc đẩy việc tự học. Khác với đi học trên trường hay học bổ túc, trẻ em cần tập thói quen tự học ở nhà. Tự học không chỉ dừng lại ở việc học chắc kiến thức từ bài vở trên lớp. Mà tự học còn bao gồm học các kiến thức bổ trợ tăng khả năng tư duy và các kỹ năng cần thiết hay tạo sở trường cho trẻ. 

1. Đọc sách cùng con

Cách thúc đẩy con tự học tốt nhất trước hết bằng cách tham gia học cùng con. Ba mẹ hãy cùng đọc và viết với con bạn. Đọc kết hợp với viết giúp phát triển các kỹ năng giao tiếp, từ vựng và ngữ pháp quan trọng. Ngoài ra, đọc sách còn giúp trẻ học hỏi được nhiều điều hơn về thế giới. Nó mở rộng tầm nhìn, nhân sinh quan và có thể giúp trẻ tiếp xúc với vạn vật và thông tin theo cách khác. Vì vậy, đọc sách và tập viết là một trong những cách quan trọng nhất để nuôi dưỡng lên một đứa trẻ thông minh.

Hãy thử đọc sách cùng con bạn mỗi ngày ít nhất một lần. Tốt nhất bạn nên bắt đầu thực hiện việc này khi con bạn còn nhỏ. Hãy biến việc đọc trở thành niềm vui cho con bạn bằng những bước sau:

• Sử dụng giọng nói và âm thanh khác nhau để thu hút sự chú ý của họ.
• Khuyến khích con bạn tự đọc và biện luận.
• Khuyến khích con bạn thảo luận về những gì chúng đã đọc với bạn.
• Sắp xếp thời gian thường xuyên đưa con đến thư viện.

=>>> ĐỌC THÊM: 7 lợi ích của việc đọc sách cho trẻ em từ sớm

2. Quản lý thời gian xem tivi của con bạn

Mặc dù việc trẻ dành thời gian xem tivi không nhất thiết là điều xấu nhưng nó gây ra một số vấn đề đối với các bậc cha mẹ muốn có lập trường nuôi dạy con mình khắt khe. Có lẽ quan trọng nhất là xem truyền hình chiếm thời gian có thể được sử dụng cho các hoạt động kích thích hơn. Ngoài ra, một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc xem tivi có thể làm suy giảm trí tuệ hoặc hạn chế sự phát triển trí tuệ của trẻ.

Bộ Y tế Hoa Kỳ khuyến cáo trẻ em dưới hai tuổi không nên xem TV hoặc dành thời gian trước các màn hình điện tử khác. Chẳng hạn như máy tính hoặc máy tính bảng và điện thoại. Trẻ em từ hai đến năm tuổi không nên xem màn hình quá một giờ/ngày và trẻ em từ năm đến 18 tuổi không nên xem màn hình quá hai giờ/ngày.

Cha mẹ có thể quy định khung giờ trẻ có thể xem Tivi thích hợp mỗi ngày. Khi trẻ xem, hãy chắc chắn rằng con bạn xem những chương trình phù hợp với chúng. Cho con bạn xem các chương trình kích thích trí não của trẻ, chẳng hạn như “Discovery”, “Adventure”,… Sẽ tuyệt vời hơn nếu trẻ hứng thú xem các chương trình nước ngoài nhằm nâng cao phản xạ Tiếng Anh cho trẻ. Hoặc hay hơn là cho con bạn hát theo các nhân vật hoặc nói chuyện với con bạn về những gì chúng nhìn xem được.

=>>> ĐỌC THÊM: Bí quyết giúp phát triển kỹ năng quản lý thời gian cho trẻ em hiệu quả

3. Mua đồ chơi kích thích trí thông minh cho con bạn

Các nhà giáo dục và nhà nghiên cứu phát triển đã phát hiện rằng đồ chơi là một phần quan trọng trong sự tăng trưởng và phát triển trí tuệ của trẻ. Do đó, bạn nên suy nghĩ kỹ về những đồ chơi hay đồ dùng hằng ngày mà bạn mua cho con mình và đảm bảo rằng chúng có lợi cho sự phát triển. Tất nhiên, tất cả sở thích của trẻ con đều khác nhau và sử dụng đồ chơi cũng theo cách khác nhau. Vì vậy hãy đưa ra phán đoán tốt nhất khi lựa chọn sản phẩm đồ chơi như nào.

• Đồ chơi và trò chơi thúc đẩy khả năng giải quyết vấn đề (như xếp hình, giải đố, cờ vua, rubik,…) là một lựa chọn tốt.
• Những đồ chơi và trò chơi cho phép con bạn thể hiện khả năng sáng tạo như: Lego, đất nặn,… 
• Đồ chơi cho phép con bạn vận động thường xuyên như các môn thể thao với bóng (bóng đá, bóng chuyền, bóng rổ) hay bơi lội là tốt hơn trò chơi điện tử.

Nên giới hạn thời gian chơi trò chơi điện tử và bạn nên kiểm tra từng trò. Để đảm bảo rằng nó mang tính giáo dục trước khi cho phép con bạn chơi.

4. Nuôi dưỡng sở thích của con bạn

Một yếu tố quan trọng trong việc nuôi dạy con trở nên thông minh là nuôi dưỡng sở thích của con. Những đứa trẻ khác nhau sẽ thể hiện những khuynh hướng và sở thích khác nhau. Bạn nên khích lệ trẻ và phát huy tính độc đáo. Bạn có thể làm điều này bằng cách:

• Tích cực củng cố sự thích thú của con bạn. 
• Nếu con bạn tỏ ra quan tâm đến lịch sử, hãy đưa chúng đến một địa điểm lịch sử. 
• Nếu con bạn tỏ ra quan tâm đến khoa học, hãy đưa chúng đến bảo tàng khoa học.
• Mua cho họ những cuốn sách mà họ quan tâm.

Một cách mới mẻ hơn chính là ghi danh con bạn vào các chương trình liên quan đến sở thích đó. Nếu con bạn yêu thích khoa học môi trường, hãy tìm một chương trình môi trường mùa hè dành cho trẻ em tại một trường học địa phương để đăng ký cho chúng tham gia.

Nếu con bạn không hào hứng với trường học, hãy giúp chúng theo đuổi những điều chúng yêu thích bên ngoài trường học. Thay vì cưỡng ép con, hẳn đây là cách để chúng vẫn phát triển niềm đam mê học hỏi và tìm tòi những điều thú vị mới.

5. Cho con bạn tiếp xúc với những điều mới mẻ để khám phá thêm sở thích của chúng. 

Nếu bạn chỉ mong muốn nuôi dạy con trở nên thông minh nhằm đạt ước nguyện riêng mình, chúng có thể bỏ lỡ những điều chúng chưa được tiếp xúc. Để ngăn điều này, bạn nên cố gắng gợi ý cho con mình những ý tưởng, nền văn hóa và cách sống khác nhau. Chẳng hạn như:

Giới thiệu cho con bạn những chủ đề truyền thống như nấu ăn, chăm sóc trẻ em và thú cưng, dọn dẹp,…. Và các chủ đề mang tính nghiên cứu hiện đại cũng như khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học. Hãy nói với con bạn rằng chúng có thể chọn trở thành đầu bếp hoặc bác sĩ, y tá. Bên cạnh đó, chúng có thể theo đuổi những nghề nghiệp, sở thích riêng mà con muốn.

Bên cạnh đó, hãy giới thiệu cho con bạn về những cách nhìn khác nhau về thế giới về quan hệ giới tính, văn hóa và trí tuệ. Con bạn không cần phải tuân theo bất kỳ khuôn mẫu truyền thống nào và có thể theo đuổi những đam mê để tạo nên bản sắc độc đáo của riêng mình.

Tâm sự và chia sẻ với con bạn

1. Chơi với con và khuyến khích con thỏa sức sáng tạo

Phương pháp giao tiếp giữa ba mẹ và con cái tốt nhất là qua tương tác với con khi chúng chơi. Bạn có thể chọn ngồi xuống và chơi với chúng, hoặc bạn có thể nói chuyện với con khi chúng chơi. Bằng cách này, bạn sẽ hiểu thêm về con mình và về loại trí thông minh cụ thể của chúng. Bạn cũng có thể hướng chúng tới những phong cách chơi và hoạt động phong phú hơn. Nhưng hãy nhớ:

• Luôn để con bạn thể hiện sự sáng tạo của riêng mình. Đừng ngăn cản sự sáng tạo của con bạn.
• Đừng chiếm đoạt thời gian chơi của họ.
• Không áp đặt các cách chơi riêng của bạn lên con, để chúng chơi theo ý thích.

2. Nói chuyện với con bạn

Các bố mẹ hãy thử nói chuyện với con bạn thường xuyên về sở thích của chúng. Như vậy, bạn sẽ khám phá thêm nhiều điều về con mình và biết được con bạn đang tiến bộ về mặt trí tuệ như thế nào theo thời gian. Bạn có thể chọn nói bất cứ điều gì với con mình, nhưng tốt hơn hết hãy để con bạn chọn chủ đề.

• Khi con bạn hỏi bạn điều gì đó, hãy biến nó thành một cuộc trò chuyện qua lại thay vì chỉ trả lời thoáng qua.
• Đặt câu hỏi cho con bạn và xem chúng trả lời như thế nào. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng không có đáp án nào đúng hay sai hoàn toàn. Mục tiêu của bạn chỉ là thu hút sự tham gia của con bạn.
• Một trong những phần quan trọng nhất của việc nói chuyện là lắng nghe. Hãy chắc chắn rằng bạn lắng nghe cẩn thận những gì con bạn đang nói, thay vì dạy bảo cho chúng.

=>>> ĐỌC THÊM: Mách bạn cách cải thiện kỹ năng giao tiếp cho trẻ hiệu quả

3. Giải thích mọi thứ về thế giới bên ngoài cho con 

Cần tận dụng mọi cơ hội để giải thích mọi việc diễn ra như thế nào với con bạn. Đây là một phần quan trọng trong quá trình trẻ học cách hiểu thế giới. Dựa vào mức kiến thức con có để lựa chọn điều phù hợp khi giới thiệu với con về thế giới.

• Khi con bạn còn nhỏ, trong độ tuổi từ 2-4, hãy giải thích những điều cơ bản và đơn giản.
• Dần dần giới thiệu các chủ đề phức tạp hơn khi con bạn lớn hơn.
• Giữ các chủ đề như giới tính, tài chính và luật pháp dành cho trẻ em gần hoặc trên 10 tuổi.

Kích thích khát khao kiến thức ở trường của con bạn

1. Hãy đăng ký cho con bạn vào trường tốt nhất phù hợp với khả năng của chúng. 

Cho con bạn theo học ở ngôi trường tốt nhất có thể là chìa khóa trong việc nuôi dưỡng trí thông minh của con bạn. Điều này rất quan trọng vì bạn muốn con mình ở gần bạn bè và giáo viên xuất sắc, họ ảnh hưởng không nhỏ tới cách học hỏi xung quanh của con. Ngoài ra, bạn muốn con mình theo học tại một ngôi trường có đủ nguồn lực để tài trợ cho các chương trình ngoại khóa giúp con bạn khơi dậy niềm khao khát kiến thức. 

Một số trường học BSUC gợi ý như:

• Trường chuyên
• Trường tư thục
• Trường cho trẻ năng khiếu
• Trường quốc tế
• Trường liên cấp có chính sách trao đổi

Những trường học có chương trình đặc biệt nước ngoài sẽ mang lại lợi ích cho con bạn, chẳng hạn như những trường có chương trình STEM hoặc nghệ thuật phát triển.

2. Hãy đăng ký cho con bạn những lớp học sẽ thử thách con bạn

Mặc dù một đứa trẻ thông minh có thể thành công và phát triển trong bất kỳ môi trường giáo dục nào. Nhưng tốt hơn hết ba mẹ nên cố gắng cho cho con mình học những lớp kỹ năng mềm để thử thách con bạn hơn nữa và giúp con mở rộng tầm nhìn. Các lớp học cụ thể có thể nuôi dưỡng sự thành công của con bạn bao gồm:

• Các chương trình mầm non phi truyền thống nhằm thúc đẩy sự phát triển sáng tạo
• Các chương trình năng khiếu ở trường tiểu học hoặc trung học cơ sở
• Các lớp danh dự ở trường trung học cơ sở và trung học phổ thông
• Các lớp nâng cao ở bậc trung học
• Các lớp tú tài quốc tế ở bậc trung học

3. Giao tiếp với giáo viên và quản lý trường của con bạn

Giao tiếp với giáo viên và quản lý của con bạn sẽ giúp đảm bảo rằng con bạn nhận được sự quan tâm cần thiết và đang được thử thách để nâng cao tư duy của chúng. Hãy nói chuyện cởi mở với giáo viên của con bạn, giải thích rõ về mong muốn, định hướng của bạn và con

Hơn thế nữa, phụ huynh có thể đề cập với giáo viên về bài tập ở cấp độ cao hơn mà con bạn có thể làm thay cho bài tập khác. Bày tỏ với giáo viên về các hoạt động lành mạnh khác mà con bạn có thể thực hiện bên ngoài trường học.

4. Các hoạt động ngoại khóa sẽ kích thích trí thông minh và khả năng tự chủ của trẻ

Ngoài xoay quanh việc học tập, các hoạt động ngoại khóa là một cách tuyệt vời để mở rộng kiến thức của con bạn ở trường. Các hoạt động ngoại khóa sẽ giúp con bạn phát triển thành một người toàn diện hơn với nền tảng kinh nghiệm phong phú. Có một số hoạt động bạn có thể xem xét như sau:

• Thế vận hội các môn thể thao
• Câu lạc bộ tranh luận, tuần san của trường
• Hợp xướng hoặc ban nhạc
• Hoạt động tình nguyện, gây quỹ

5. Cân bằng việc học tập và cuộc sống hàng ngày cho trẻ

Một phần quan trọng trong việc nuôi dưỡng trí thông minh là giúp tạo dựng một cuộc sống cân bằng cho con. Lý giải cho điều này là do thời gian nghỉ ngơi và thời gian vui chơi rất quan trọng đối với tất cả trẻ em và tăng khả năng sáng tạo. 

Hãy đọc những lưu ý dưới đây để tránh sai lầm trong việc dạy con:

• Một đứa trẻ bị kiểm soát quá mức rất dễ bị căng thẳng và phát triển chứng lo âu.
• Đứa trẻ ấy có thể không thể nhận ra tiềm năng của mình trong bất kỳ việc gì.
• Chúng dễ dàng mất đi hứng thú và ấp ủ sự oán giận đối với cha mẹ kiểm soát quá mức.

Tạm kết

Kết lại, nuôi dạy một đứa trẻ trở nên thông minh và tự chủ là cả một quá trình dài với nhiều định hướng, mục tiêu cần sự tham gia hòa hợp giữa phụ huynh và con trẻ. Bên cạnh đó, luôn cần sự quan tâm và chia sẻ để nuôi dưỡng con bạn từ tâm hồn bên trong. Việc kết nối và duy trì tình cảm giữa ba mẹ và con cái thậm chí còn khó khăn hơn cả. Các bậc phụ huynh không nên quá thả lỏng cho trẻ nhưng cũng không được quá nghiêm khắc, bắt ép con làm theo mong muốn của riêng mình. Việc nuôi dạy con trở nên thông minh cần được xây dựng một cách khoa học. Từ bài viết này, BSUC rất mong hỗ trợ các bậc phụ huynh phần nào trong quá trình nuôi dạy con trẻ!